Pożyczka rodzinna – kiedy zgłaszać, wysokość podatku PCC

1. Pożyczka w rodzinie – co warto wiedzieć
2. Pożyczka rodzinna – kiedy nie trzeba jej zgłaszać?
3. Pożyczka od rodziny a podatek do Urzędu Skarbowego
4. Pożyczka od rodziców lub rodziny na zakup mieszkania
5. Pożyczki od dalszej rodziny, znajomych, sąsiada
6. Pożyczka w rodzinie – w gotówce czy na konto?
7. Niezgłoszona pożyczka od rodziny – jakie konsekwencje?
8. PCC-3 pożyczka od rodziny – jak wypełnić?

Gdy pojawiają się nieplanowane i nieoczekiwane wydatki, pierwszym pomysłem, jaki przychodzi nam do głowy, jest pożyczka od rodziny. Wiadomo, że jest to zdecydowanie najtańsza opcja na pożyczenie dodatkowej gotówki. Wszakże nie musimy ponosić dodatkowych kosztów jak choćby odsetki czy prowizja, którą musielibyśmy zapłacić w banku.

Nieoprocentowana pożyczka od rodziny to na pewno pomocne rozwiązanie, które niekiedy może nam pomóc w wielu różnych trudnych sytuacjach życiowych. Szczególnie, gdy zapotrzebowanie na dodatkową gotówkę pojawiło się nagle. Nie musimy w takiej sytuacji składać dokumentów i zaświadczeń oraz czekać na decyzję kredytową.

Pamiętajmy również, że nie każdy ma szansę otrzymać kredyt w banku, w sytuacji, kiedy go potrzebuje. Istotną przeszkodą na drodze do uzyskania dodatkowych pieniędzy mogą być zbyt niskie dochody pożyczkobiorcy czy negatywna historia kredytowa.

Pożyczka w rodzinie – co warto wiedzieć

Gdy zrodzi się potrzeba pożyczenia dodatkowych pieniędzy, mamy szansę uzyskać taką pożyczkę od rodziców, brata czy siostry lub kuzynostwa. Czy jednak skorzystanie z takiej formy pomocy wiąże się z koniecznością zapłacenia podatku od czynności cywilno-prawnych (PCC) lub dokonaniem stosownego zgłoszenia w Urzędzie Skarbowym?

Dokładnie te kwestie reguluje ustawa z dnia 9 września 2020 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. 2000 poz. 86 nr 959).

Ile wynosi podatek PCC od umowy pożyczki? Według informacji w niej zawartych, wysokość podatku od pożyczek udzielanych w rodzinie jest niewielka i wynosi 0,5%. Jeśli więc przykładowo pożyczamy od członka rodziny 10 000 zł, to wysokość podatku który będzie musieli w tym przypadku zapłacić wyniesie 50 zł.

Pożyczka rodzinna – kiedy nie trzeba jej zgłaszać?

Wszystko tak naprawdę zależy od wysokości pożyczanych pieniędzy i źródła pochodzenia gotówki. Jeśli kwota udzielonej pożyczki od rodziny nie przekracza 1000 zł, wówczas nie zachodzi konieczność zgłaszania tego faktu oraz płacenia podatku. Nie musimy również w takiej sytuacji sporządzać dodatkowej umowy, ponieważ może ona zostać zawarta ustnie. W przypadku kwot przekraczających 1000 zł, kwestie podatkowe uzależnione są od stopnia pokrewieństwa osób, od których pożyczaliśmy gotówkę.

Pożyczka od rodziny a podatek do Urzędu Skarbowego

Konieczność opłacenia podatku pojawia się w momencie, kiedy przedmiotem udzielonej pożyczki jest kwota przekraczająca 1000 zł. Jednak nie w każdej sytuacji taki podatek należy zapłacić, ponieważ istnieje coś takiego jak kwota wolna od PCC. Obejmuje ona pożyczki od członka rodziny, który znajduje się w I grupie pokrewieństwa. W tej grupie znajdują się: małżonkowie, zstępni – dzieci, wnuki, prawnuki wstępni – rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha oraz teściowie.

Kwota wolna od podatku dla pożyczki w rodzinie, zaciągniętej od osób znajdujących w I grupie pokrewieństwa wynosi 9637 zł. Jeśli więc pożyczka, która uzyskaliśmy od rodziny, nie przekracza takiej kwoty to nie zachodzi konieczność jej zgłaszania do US i odprowadzenia podatku 0,5%. Co więcej, możemy mieć nawet kilka pożyczek w wysokości nieprzekraczającej tej kwoty od kilku różnych osób (np. od siostry, rodziców czy dziadków) i w takim przypadku również nie będziemy musieli opłacać wspomnianego podatku. Tyle że tutaj należy pamiętać o limicie jednej pożyczki od jednej osoby na 5 lat.

Istnieje również przypadek, kiedy pożyczka od najbliższej rodziny nie musi wiązać się z opodatkowaniem, nawet jeśli jej wysokość przekracza 9637 zł. Dotyczy to jednak wyłącznie pożyczek od najbliższej rodziny, a więc od rodziców, dziadków, pradziadków czy rodzeństwa. Konieczne jest jednak samo zgłoszenie takiej pożyczki do US w ciągu 14 dni.

Jeśli jednak pożyczkę zaciągnęliśmy od osób, które nie znajdują się w I grupie pokrewieństwa np. od kuzynostwa a wysokość pożyczki przekracza 1000 zł, wówczas konieczne jest zgłoszenie tego faktu przez deklarację PCC-3 oraz opłacenie stosownego podatku. Mamy na to 14 dni od momentu zawarcia umowy pożyczki i otrzymania pieniędzy.

Pożyczka od rodziców lub rodziny na zakup mieszkania

Kredyt na zakup mieszkania czy budowę domu to zobowiązanie na wiele lat. Taki kredyt hipoteczny wiąże się jednocześnie z bardzo dużymi kosztami, które będziemy musieli ponieść przez wszystkie lata spłaty kredytu. Jeśli więc mamy możliwość pożyczenia pieniędzy na ten cel od najbliższej rodziny, może to być dla nas idealne rozwiązanie. Tym bardziej że taka pożyczka nie musi być oprocentowana. Wedle obowiązujących przepisów, jako pożyczkobiorca jesteśmy zobowiązani do zwrócenie takiej kwoty, którą pożyczyliśmy. Oczywiście, jeśli umowa pożyczkowa nie stanowi inaczej, ponieważ zawarte warunki mogą wskazywać, że zobowiązanie będzie odpłatne.

Czy w przypadku pożyczki od rodziny na zakup mieszkania, trzeba odprowadzić PCC? Konieczne jest zgłoszenie tego faktu do Urzędu Skarbowego w ciągu 14 dni. Jeśli jednak pieniądze z pożyczki rodzinnej pochodzą od najbliższej rodziny, a więc rodziców, dziadków, pradziadków czy rodzeństwa, to w takiej sytuacji możemy uniknąć płacenia 0,5% podatku.

Pożyczki od dalszej rodziny, znajomych, sąsiada

A co w przypadku gdy źródłem pożyczki są osoby spoza I i II grupy pokrewieństwa np. sąsiad czy znajomy? W takiej sytuacji również istnieją określone przepisy, mówiąc o tym, że:

• pożyczka od jednej osoby w ciągu 3 lat nie może przekroczyć kwoty 5 tys. zł,
• pożyczka od kilku osób nie może przekroczyć 25 tys. zł (również w ciągu 3 lat).

Jeśli natomiast wysokość pożyczek jest większa, konieczne jest zgłoszenie do Urzędu Skarbowego w ramach deklaracji PCC-3 oraz opłacenie podatku w wysokości 2% (różnica między sumą pożyczki a kwotą zwolnioną z podatku).

Pożyczka w rodzinie – w gotówce czy na konto?

Pieniądze w ramach pożyczki na rodzinnej powinny zostać przekazane na konto bankowe pożyczkobiorcy. W razie ewentualnych nieporozumień łatwiej będzie potwierdzić fakt pożyczenia pieniędzy w określonej kwocie i określonym terminie.

Niezgłoszona pożyczka od rodziny – jakie konsekwencje?

Pamiętajmy o tym, że mamy obowiązek zgłoszenia zarówno pożyczki od dalszej rodziny, jak również tej zaciągniętej od najbliższej rodziny. W przypadku, jeśli kwota pożyczki przekracza 1000 zł i pochodzi ona od rodziny z II stopnia pokrewieństwa (np. kuzynostwo) mamy obowiązek zgłoszenia tego faktu do Urzędu Skarbowego. W przypadku pożyczki zaciągniętej od rodziny z I stopnia pokrewieństwa obowiązek zgłoszenia następuje, w przypadku pożyczek, których wysokość przekracza 9637 zł.

Jeśli nie dokonamy takiego zgłoszenia do US, a dojdzie do kontroli np. poprzez weryfikację rachunku bankowego, wówczas zastosowana zostanie stawka sankcyjna, której wysokość wynosi 20%.

PCC-3 pożyczka od rodziny – jak wypełnić?

Wypełnienie druku PCC-3 nie jest specjalnie skomplikowane i czasochłonne, ponieważ składa się on zaledwie z 1,5 ustronnego druku formatu A4.

Deklaracja PCC-3 obejmuje takie informacje jak:

• miejsce i cel składania informacji
• datę identyfikacyjne podatnika i miejsce zamieszkania
• oznaczenie podatnika (podmiot zobowiązany do zapłaty podatku)
• wysokość podatku do spłaty (0,5% od zadeklarowanej kwoty pożyczki)
• podpis podatnika